Jan van der Wal (83), Burgum
‘Eerlijk gezegd vond ik de naam In je Uppie niet zo uitnodigend, want in je uppie betekent alleen. Maar ik ben toch gegaan, want ik bén alleen en voel me soms eenzaam.
Ik volg lessen praktische filosofie in een groep van tien tot vijftien mensen. Door longontsteking kon ik een week of drie niet naar les. Ik hoorde vrijwel niets van mijn groep. Dat voelde niet goed. Ik weet wel dat je daar als individu zit, maar je vormt ook een groep, een gemeenschap. In een studieweekend heb ik aangegeven dat ik betrokkenheid van de school bij de studenten miste. Dat werd uitgelegd alsof ik de school de schuld gaf. Dat was helemaal niet mijn bedoeling. Vervolgens kreeg ik allerlei adviezen. Maar daar zat ik niet op te wachten. Ik wilde gewoon mijn gevoel delen. Toen ik thuis kwam stond in Trouw een artikel over hoe de kerk omgaat met mensen die eenzaam zijn. En wat lees ik? De kerk moet OMA thuislaten in het contact met eenzame mensen. Ze moet niet met Oplossingen, Meningen en Adviezen aankomen. Een luisterend oor, dát is belangrijk.
Ik had een relatie en ben er verdrietig om dat dat uit is. Ook al heb ik het zelf uitgemaakt. Het blijft pijn doen. Wij hebben beide onze rugzakjes met overtuigingen, angsten en ervaringen uit het verleden die een vrije relatie belemmeren. Als ik ’s nachts zo intens verdrietig ben en denk dat het verdriet nooit meer ophoudt, dan vraag ik me af: heeft het leven nog zin? Ik ben niet bang voor de dood. Ik heb een bijna-doodervaring gehad en dat was een hele fijne ervaring.
Bij In je Uppie vertelde een vrouw dat ze zich op een belangrijk moment in haar leven had laten overrulen door artsen en haar familie. Daar had ze spijt van. Na die bijeenkomst kreeg ik een appje van mijn schoondochter dat haar grootvader overleden was, 91. Toen dacht ik: als ik ook 91 word, dan heb ik nog acht jaar. Wat wil ik dan nog doen? Zo dat ik op mijn sterfbed geen spijt heb van dat ik iets niet heb gedaan.
Toen heb ik een kennismakingsadvertentie in de krant gezet: “Spirituele tachtigplusser zoekt vriendin.” Daar ben ik nou mee bezig. Iemand vroeg me: “Ben je een vrouwenliefhebber of een mannenman?” Moest ik wel om lachen. Maar persoonlijke gesprekken voer ik gemakkelijker met vrouwen dan met mannen.
Ik vind het boeiend om op zoek te gaan naar mezelf. In filosofische termen: het Ware Zelf. Als het je lukt, dan voel je je helemaal vrij. Dan is er alleen maar rust en harmonie. Bij die bijna-doodervaring was dat ook zo. Alle geroezemoes en gedoe vanbinnen is dan weg. Ik ben zeeman geweest en op zee heb ik het ook een keer gehad. We waren op de Noordzee, ten noorden van Helgoland en het vroor dat het kraakte. Zelfs het zoute zeewater was bevroren en er lag een laagje papijs op. Het was een windstille nacht, met volle maan. En de stilte die je dan ervaart! Dit soort momenten, die stilte, daar ben ik naar op zoek. Dat is het doel in mijn leven. Ik zou nog weleens met een busje naar Estland, Letland en Litouwen willen. Maar eerst iemand vinden die met me mee gaat. Ik ga niet in mijn uppie.’
Het interview met Jan van der Wal verscheen voor het eerst in het In je Uppie magazine van UP!, dat is gepubliceerd naar aanleiding van de pilot van de themagesprekken. Het volledige magazine is hier te lezen.
Fotograaf: Marije Kuijper